-
1 Via Crucis
-
2 Via Dolorosa
-
3 In transitu
• In passing, on the way -
4 Nihil obstat
-
5 sīc
sīc adv. [for the old sīce; sī (locat. of pron. stem sa-)+ce].—Referring to something done or pointed out by the speaker, thus, in this way, as I do, as you see (colloq.): Cape hoc flabellum, ventulum huic sic facito, T.—In curses or threats: Sic dabo, thus will I treat (every foe), T.: sic eat quaecunque Romana lugebit hostem, so let every woman fare who, etc., L.—Referring to what precedes, so, thus, in this manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise: in angulum Aliquo abeam; sic agam, T.: sic ille annus duo firmamenta rei p. evertit, in the way described: sic deinceps omne opus contexitur, Cs.: sic regii constiterant, L.—With a part. or adj.: sic igitur instructus veniet ad causas: cum sic adfectos dimisisset, L.—Parenthet., thus, so: commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur: Crevit in inmensum (sic di statuistis), O.— Instead of a pron dem., thus, this: iis litteris respondebo; sic enim postulas (i. e. hoc postulas): hic adsiste; sic volo (i. e. hoc te facere volo), T.: sic fata iubent (i. e. hoc facere iubent), O.—As subject (representing an inf.): Sic commodius esse arbitror quam Manere hanc (i. e. abire), T.: Sic opus est (i. e. hoc facere), O.—In place of a clause of action, thus: sic provolant duo Fabii (i. e. sic loquentes), L.: sic enim nostrae rationes postulabant (i. e. ut sic agerem): sic enim concedis mihi proximis litteris (i. e. ut sic agam): Sic soleo (i. e. bona consilia reddere), T.: quoniam sic cogitis ipsi (i. e. hoc facere), O.—Of nature or character, such: sic vita hominum est (i. e. talis): familiaris noster—sic est enim: sic, Crito, est hic, T.: Sic est (i. e. sic res se habet), that is so, T.: Laelius sapiens—sic enim est habitus: Sic ad me miserande redis! in this condition, O.—Of consequence, so, thus, under these circumstances, accordingly, hence: sic Numitori ad supplicium Remus deditur, L.—Of condition, so, thus only, on this condition, if this be done: reliquas illius anni pestīs recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.— Of degree, so, to such a degree, in such wise: non latuit scintilla ingeni; sic erat in omni sermone sollers (i. e. tam sollers erat ut non lateret ingenium).—Referring to what follows, thus, as follows, in the following manner: sic enim dixisti; vidi ego tuam lacrimulam: res autem se sic habet; composite et apte dicere, etc., the truth is this: placido sic pectore coepit, V.—Ellipt.: ego sic; diem statuo, etc. (sc. ego), for instance: mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic; stultitia est inmensa gloriae cupiditas.—As correlative, with a clause of comparison, thus, so, just so, in the same way: ut non omnem arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vitā nascitur: de Lentulo sic fero ut debeo: fervidi animi vir, ut in publico periculo, sic in suo, L.: mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, in the same way as, i. e. no more than: quem ad modum tibicen... sic orator: tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit: sicut priore anno... sic tum, L.: velut ipse in re trepidā se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse, L.: tamquam litteris in cerā, sic se aiebat imaginibus perscribere: huius innocentiae sic in hac famā, quasi in aliquā flammā subvenire: ceu cetera nusquam Bella forent... Sic Martem indomitum Cernimus, V.—With acc. and inf: sic te opinor dixisse, invenisse, etc., T.: sic igitur sentio, naturam ad dicendum vim adferre maximam: ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere.—Hence the phrase, sic habeto, be sure of this: sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.—With a clause of contrast, ut... sic, while... yet, though... still: ut ad bella suscipienda promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens est, Cs.: Ut cognoscit formam, Sic facit incertam color, O.: ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit, L.: (forma erat) Ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis, O.: ut sunt, sic etiam nominantur senes: utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses: ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus: quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate.—With a clause of manner, sic... ut, so... that, in such a way that, so that: armorum magnā multitudine iactā... sic ut acervi, etc., Cs.: sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis.—With a clause of degree, to such a degree, so, so far: sic animos timor praeoccupaverat, ut dicerent, etc., Cs.: sic adficior, ut Catonem, non me loqui existimem: cuius responso iudices sic exarserunt ut hominem condemnarent.—With a clause of purpose or result, so, with this intent, with this result: ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret.—With a restrictive clause, but so, yet so, only so: sic conveniet reprehendi, ut demonstretur, etc.—With a conditional clause, with the proviso that, but only, if: decreverunt ut cum populus regem iussisset, id sic ratum esset si patres auctores fierent, should be valid, if the Senate should ratify it, L.—In a wish or prayer corresp. to an imperative (poet.), then, if so: Pone, precor, fastūs... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, etc., O.: Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (i. e. si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.), V.: Sic mare compositum, sic sit tibi piscis in undā Credulus... Dic ubi sit, O.—With ut in strong asseveration: Sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum, i. e. by the love of the gods, I pity, etc., T.: sic has deus aequoris artīs Adiuvet, ut nemo iam dudum littore in isto constitit, O.—Of circumstance, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was: sic vero, but as things now stand: At sic citius qui te expedias his aerumnis reperias, T.: non sic nudos in flumen deicere (voluerunt), naked, as they are: Mirabar hoc si sic abiret, i. e. without trouble, T.—In a concession, even as it is now, even without doing so, in spite of it: sed sic quoque erat tamen Acis, i. e. in spite of all this, O.: sed sic me et liberalitatis fructu privas et diligentiae.—Ellipt.: Quid si hoc nunc sic incipiam? nihil est. quid, sic? tantumdem egero. At sic opinor. non potest, thus, i. e. as occurs to me, T.: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, i. e. or otherwise.—In an answer, yes (colloq.): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, T.: De. Illa maneat? Ch. Sic, T.* * *thus, so; as follows; in another way; in such a way -
6 vea
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1. -
7 via
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1. -
8 decedo
dē-cēdo, cessi, cessum, 3 ( inf. sync. decesse, Ter. Heaut. prol. 32; Cic. Fam. 7, 1, 2; Neue Formenl. 2, 536. The part. perf. decessus perh. only Rutil. Nam. 1, 313), v. n., to go away, depart, withdraw. (For syn. cf.: linquo, relinquo, desero, destituo, deficio, discedo, excedo. Often opp. to accedo, maneo; freq. and class.)—Constr. absol. with de, ex, or merely the abl.; rarely with ab.I.Lit.A.In gen.:B.decedamus,
Plaut. Bac. 1, 1, 74:de altera parte (agri) decedere,
Caes. B. G. 1, 31, 10:decedit ex Gallia Romam Naevius,
Cic. Quint. 4, 16:e pastu,
Verg. G. 1, 381; cf.:e pastu decedere campis,
id. ib. 4, 186:ex aequore domum,
id. ib. 2, 205;Italiā,
Sall. J. 28, 2:Numidiā,
id. ib. 38, 9:Africā,
id. ib. 20, 1;23, 1: pugnā,
Liv. 34, 47:praesidio,
id. 4, 29 (cf.:de praesidio,
Cic. de Sen. 20, 73):quae naves paullulum suo cursu decesserint,
i. e. had gone out of their course, Caes. B. C. 3, 112, 3; so,cum luminibus exstinctis decessisset viā,
had gone out of the way, Suet. Caes. 31:pantherae constituisse dicuntur in Cariam ex nostra provincia decedere,
Cic. Fam. 2, 11, 2.Esp.1.t. t.a.In milit. lang., to retire, withdraw from a former position:b.qui nisi decedat atque exercitum deducat ex his regionibus,
Caes. B. G. 1, 44, 19;so,
absol., id. ib. 1, 44 fin.; Hirt. B. G. 8, 50:de colle,
Caes. B. C. 1, 71, 3:de vallo,
id. B. G. 5, 43, 4:inde,
id. B. C. 1, 71 fin.:loco superiore,
Hirt. B. G. 8, 9; so with abl., Auct. B. Alex. 34; 35 (twice); 70 al.—In official lang.: de provincia, ex provincia, provinciā, or absol. (cf. Cic. Planc. 26, 65), to retire from the province on the expiration of a term of office:2.de provincia decessit,
Cic. Verr. 2, 2, 20;so,
id. Att. 7, 3, 5; id. Fam. 2, 15 (twice); Liv. 29, 19 Drak.:decedens ex Syria,
Cic. Tusc. 2, 25, 61; so,e Cilicia,
id. Brut. 1:ex Africa,
Nep. Cato, 1, 4:ex Asia,
id. Att. 4, 1:ex ea provincia,
Cic. Div. in Caecil. 1 Zumpt N. cr.:ut decedens Considius provinciā,
Cic. Lig. 1, 2; Liv. 39, 3; 41, 10:te antea, quam tibi successum esset, decessurum fuisse,
Cic. Fam. 3, 6; so absol., id. Planc. 26, 65 al.:Albinus Romam decessit,
Sall. J. 36 fin.; cf.:Romam ad triumphum,
Liv. 8, 13; 9, 16. —Rarely with a:cui cum respondissem, me a provincia decedere: etiam mehercule, inquit, ut opinor, ex Africa,
Cic. Planc. 26 fin.Decedere de viā; also viā, in viā alicui, alicui, or absol., to get out of the way, to give place, make way for one (as a mark of respect or of abhorrence):3.concedite atque abscedite omnes: de via decedite,
Plaut. Am. 3, 4, 1; cf.:decedam ego illi de via, de semita,
id. Trin. 2, 4, 80 (Cic. Clu. 59. [p. 517] 163; cf. II. B infra); cf.:qui fecit servo currenti in viā decesse populum,
Ter. Heaut. prol. 32:censorem L. Plancum via sibi decedere aedilis coegit,
Suet. Ner. 4; cf. id. Tib. 31:sanctis divis, Catul. 62, 268: nocti,
Verg. Ec. 8, 88:peritis,
Hor. Ep. 2, 2, 216 (cf.:cedere nocti,
Liv. 3, 60, 7).—Also, to get out of the way of, avoid:decedere canibus de via,
Cic. Rep. 1, 43, 67; cf.:hi numero impiorum habentur, his omnes decedunt, aditum defugiunt, etc.,
Caes. B. G. 6, 13, 7.—By zeugma, in the pass.:salutari, appeti, decedi, assurgi, deduci, reduci, etc.,
Cic. de Sen. 18, 63.Pregn., to depart, disappear (cf.: cedo, concedo).a.Of living beings, to decease, to die:b.si eos, qui jam de vita decesserunt,
Cic. Rab. Perd. 11:vitā,
Dig. 7, 1, 57, § 1; Vulg. 2 Mac. 6, 31; but commonly absol.:pater nobis decessit a. d. VIII. Kal. Dec.,
id. Att. 1, 6:cum paterfamiliae decessit,
Caes. B. G. 6, 19, 3; Nep. Arist. 3, 2, and 3; id. Cim. 1; id. Ages. 8, 6; Liv. 1, 34; 9, 17; Quint. 3, 6, 96 et saep.:cruditate contracta,
id. 7, 3, 33:morbo aquae intercutis,
Suet. Ner. 5 fin.:paralysi,
id. Vit. 3:ex ingratorum hominum conspectu morte decedere,
Nep. Timol. 1, 6.—Of inanimate things, to depart, go off; to abate, subside, cease:II.corpore febres,
Lucr. 2, 34:febres,
Nep. Att. 22, 3; Cels. 3, 3; cf.:quartana,
Cic. Att. 7, 2 (opp. accedere):decessisse inde aquam,
run off, fallen, Liv. 30, 38 fin.; cf.:decedere aestum,
id. 26, 45; 9, 26 al.:de summa nihil decedet,
to be wanting, to fail, Ter. Ad. 5, 3, 30; Cic. Clu. 60, 167; cf.:quicquid libertati plebis caveretur, id suis decedere opibus credebant,
Liv. 3, 55:decedet jam ira haec, etsi merito iratus est,
Ter. Hec. 3, 5, 55 (for which ib. 5, 2, 15: cito ab eo haec ira abscedet):postquam invidia decesserat,
Sall. J. 88, 1; Liv. 33, 31 fin.; Tac. A. 15, 16 al.:priusquam ea cura decederet patribus,
Liv. 9, 29; so with dat., id. 2, 31; 23, 26; Tac. A. 15, 20; 44.— Poet.:incipit et longo Scyros decedere ponto,
i. e. seems to flee before them, Stat. Ach. 2, 308.—In the Aug. poets sometimes of the heavenly bodies, to go down, set:et sol crescentes decedens duplicat umbras,
Verg. E. 2, 67; so id. G. 1, 222; Ov. M. 4, 91; hence also of the day, to depart:te veniente die, te decedente canebat,
Verg. G. 4, 466;also of the moon,
to wane, Gell. 20, 8, 7.Trop.A.De possessione, jure, sententia, fide, etc. (and since the Aug. per. with abl. alone;(α).the reading ex jure suo,
Liv. 3, 33, 10, is very doubtful), to depart from; to give up, resign, forego; to yield, to swerve from one's possession, station, duty, right, opinion, faith, etc.With de:(β).cogere aliquem de suis bonis decedere,
Cic. Verr. 2, 2, 17 fin.; cf.:de hypothecis,
id. Fam. 13, 56, 2;and de possessione,
id. Agr. 2, 26;de suo jure,
id. Rosc. Am. 27; id. Att. 16, 2:qui de civitate decedere quam de sententia maluit,
id. Balb. 5:de officio ac dignitate,
id. Verr. 1, 10:de foro decedere,
to retire from public life, Nep. Att. 10, 2:de scena,
to retire from the stage, Cic. Fam. 7, 1, 2; cf. impers.:de officio decessum,
Liv. 8, 25 fin. —With abl. alone (so usually in Liv.):(γ).jure suo,
Liv. 3, 33 fin.:sententiā,
Tac. A. 14, 49:instituto vestro,
Liv. 37, 54:officio (opp. in fide atque officio pristino fore),
id. 27, 10; 36, 22:fide,
id. 31, 5 fin.; 34, 11; 45, 19 al.:poema... si paulum summo decessit, vergit ad imum,
Hor. A. P. 378.—Very rarely with ab:(δ).cum (senatus) nihil a superioribus continuorum annorum decretis decesserit,
Cic. Fl. 12.—Absol.: si quos equites decedentis nactus sum, supplicio adfeci, Asin. Pol. ap. C. Fam. 10, 32, 5.B.De via, to depart, deviate from the right way:C.se nulla cupiditate inductum de via decessisse,
Cic. Cael. 16, 38:moleste ferre se de via decessisse,
id. Clu. 59, 163; so,viā dicendi,
Quint. 4, 5, 3.(acc. to no. I. B. 2) To give way, yield to another (i. e. to his will or superior advantages—very rare):D.vivere si recte nescis, decede peritis,
Hor. Ep. 2, 2, 213:ubi non Hymetto Mella decedunt,
are not inferior, id. Od. 2, 6, 15.( poet.) To avoid, shun, escape from (cf. I. B. 2 supra): nec serae meminit decedere nocti, to avoid the late night, i. e. the coldness of night, Varius ap. Macr. S. 6, 2, 20; Verg. Ecl. 8, 88; id. G. 3, 467:E.calori,
id. ib. 4, 23.To fall short of, degenerate from:* III.de generis nobilitate,
Pall. 3, 25, 2: a rebus gestis ejus et gloriae splendore, Justin. 6, 3, 8.For the simple verb (v. cedo, no. I. 2), to go off, turn out, result in any manner:prospere decedentibus rebus,
Suet. Caes. 24. -
9 iter
ĭter, ĭtĭnĕris (archaic forms: nom. ĭtĭner, Enn. Pac. Att. Varr. ap. Non. 482, 20; Plaut. Merc. 5, 2, 72; Lucr. 6, 339; Mart. Cap. 9, § 897.— Gen. iteris, Naev. ap. Prisc. p. 695 P.; id. ap. Non. 485, 3; Jul. Hyg. ap. Charis. p. 108 P.; also, iteneris, Lex Agr., C. I. L. 1, 200, 26.— Abl. itere, Att. and Varr. ap. Non. 485, 8; Lucr. 5, 653), n. [for itiner, from īre, ĭtum], a going, a walk, way.I.Lit.A.In gen.:B.dicam in itinere,
on the way, as we go along, Ter. Phorm. 3, 3, 34:hoc ipsa in itinere dum narrat,
id. Heaut. 2, 3, 30:huc quia habebas iter,
Plaut. As. 2, 3, 6:iter illi saepius in forum,
Plin. Pan. 77:in diversum iter equi concitati,
Liv. 1, 28. — Hence,In partic.1.A going to a distant place, a journey; and of an army, a march:2.cum illi iter instaret et subitum et longum,
Cic. Att. 13, 23, 1; 3, 2 init.:ut in itinere copia frumenti suppeteret,
Caes. B. G. 1, 3:qui eo itineris causa convenerant,
id. ib. 7, 55:sine ullo maleficio iter per provinciam facere,
id. ib. 1, 7:in ipso itinere confligere,
Liv. 29, 36, 4; Nep. Eum. 8, 1; Hirt. B. G. 8, 27, 5; Just. 11, 15, 4:Catilina ex itinere plerisque consularibus litteras mittit,
Sall. C. 34, 2:committere se itineri,
Cic. Phil. 12, 10:ingredi pedibus,
id. de Sen. 10:conficere pulverulentā viā,
id. Att. 5, 14:iter mihi est Lanuvium,
id. Mil. 10:iter habere Capuam,
id. Att. 8, 11:facere in Apuliam,
id. ib.:agere,
Dig. 47, 5, 6; Salv. Gub. Dei, 1, 9: contendere iter, to hasten one ' s journey, Cic. Rosc. Am. 34, 97; so,intendere,
Liv. 21, 29:maturare,
Caes. B. C. 1, 63:properare,
Tac. H. 3, 40:conficere,
Cic. Att. 5, 14, 1; 4, 14, 2; id. Vatin. 5, 12:constituere,
to determine upon, id. Att. 3, 1 init.:urgere,
Ov. F. 6, 520: convertere in aliquem locum, to direct one ' s journey to a certain place, Caes. B. G. 7, 56: dirigere ad Mutinam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11:agere in aliquam partem,
Ov. M. 2, 715: flectere, to change one ' s course, Verg. A. 7, 35:convertere,
to direct, Cic. Att. 3, 3:facere,
id. ib. 8, 11, C; Nep. Pel. 2, 5; Suet. Ner. 30 fin.; id. Aug. 64:comparare,
to prepare for a journey, Nep. Alc. 10; Claud. Eutr. 2, 97:supprimere,
to stop, break off, Caes. B. C. 1, 66:retro vertere,
Liv. 28, 3:ferre per medium mare,
Verg. A. 7, 810:ferre Inachias urbes,
Stat. Th. 1, 326:continuare die ac nocte,
to march day and night, Caes. B. C. 3, 36:desistere itinere,
id. B. G. 5, 11:coeptum dimittere,
Ov. M. 2, 598:frangere,
Stat. Th. 12, 232:impedire,
Ov. H. 21, 74:instituere,
Hor. C. 3, 27, 5:peragere,
Verg. A. 6, 381; Hor. S. 2, 6, 99; Ov. F. 1, 188:rumpere,
Hor. C. 3, 27, 5:itinere prohibere aliquem,
Caes. B. G. 1, 9:ex itinere redire,
Cic. Att. 15, 24; Suet. Tit. 5:revertere,
Cic. Div. 1, 15, 26:Boii ex itinere nostros adgressi,
Caes. B. G. 1, 25, 6:tutum alicui praestare,
Cic. Planc. 41.—Iter terrestre, iter pedestre, a journey by land, a land route (not ante-Aug.):3.iter terrestre facturus,
Just. 12, 10, 7:inde terrestri itinere frumentum advehere,
Tac. H. 4, 35:terrestri itinere ducere legiones,
Liv. 30, 36, 3; 44, 1, 4; Curt. 9, 10, 2:pedestri itinere confecto,
Suet. Claud. 17:pedestri itinere Romam pervenire,
Liv. 36, 21, 6; 37, 45, 2; Amm. 31, 11, 6.—A journey, a march, considered as a measure of distance: cum abessem ab Amano iter unius diei, a day ' s journey, Cic. Fam. 15, 4:4.cum dierum iter quadraginta processerit,
Caes. B. G. 6, 24: quam maximis itineribus potest in Galliam contendit, by making each day ' s journey as long as possible, i. e. forced marches, id. ib. 1, 7:magnis diurnis nocturnisque itineribus contendere,
id. ib. 1, 38:itinera multo majora fugiens quam ego sequens,
making greater marches in his flight, Brut. ad Cic. Fam. 11, 13.— Hence, justum iter diei, a day's march of a proper length:confecto justo itinere ejus diei,
Caes. B. C. 3, 76. —The place in which one goes, travels, etc., a way, passage, path, road: qua ibant ab itu iter appellarant, Varr. L. L. 5, § 35 Müll.; cf.5.5, § 22: itineribus deviis proticisci in provinciam,
Cic. Att. 14, 10:erant omnino itinera duo, quibus itineribus domo exire possent,
Caes. B. G. 1, 6:pedestria itinera concisa aestuariis,
id. ib. 3, 9:patefacere alicui iter in aliquem locum,
Cic. de Imp. Pomp. 11:in diversum iter equi concitati,
Liv. 1, 28:ut deviis itineribus milites duceret,
Nep. Eum. 3, 5:itinere devio per ignorantiam locorum retardati,
Suet. Galb. 20:exercitum per insidiosa itinera ducere,
id. Caes. 58:qua rectum iter in Persidem ducebat,
Curt. 13, 11, 19:ferro aperire,
Sall. C. 58, 7:fodiendo, substruendo iter facere,
Dig. 8, 1, 10.— Of the corridors in houses, Vitr. 6, 9.—Of any passage:iter urinae,
the urethra, Cels. 7, 25:iter vocis,
Verg. A. 7, 534:itinera aquae,
Col. 8, 17: carpere iter, to pursue a journey:Rubos fessi pervenimus utpote longum carpentes iter,
Hor. S. 1, 5, 95:non utile carpis iter,
Ov. M. 2, 550: alicui iter claudere, to block one ' s way, close the way for him:ne suus hoc illis clauserit auctor iter,
Ov. P. 1, 1, 6; id. F. 1, 272; id. M. 14, 793: iter ingredi, to enter on a way or road, Suet. Caes. 31:iter patefacere,
to open a way, Caes. B. G. 3, 1.—A privilege or legal right of going to a place, the right of way:II.aquaeductus, haustus, iter, actus a patre sumitur,
Cic. Caecin. 26, 74:negat se posse iter ulli per provinciam dare,
Caes. B. G. 1, 8, 3; cf. Dig. 8, 3, 1, § 1; 8, 3, 7; 12.—Trop., a way, course, custom, method of a person or thing:patiamur illum ire nostris itineribus,
Cic. Q. Fr. 3, 3:verum iter gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
id. N. D. 2, 13, 35:iter amoris nostri et officii mei,
id. Att. 4, 2, 1:salutis,
Verg. A. 2, 387:fecit iter sceleri,
Ov. M. 15, 106:labi per iter declive senectae,
id. ib. 15, 227:vitae diversum iter ingredi,
Juv. 7, 172:duo itinera audendi,
Tac. H. 4, 49:novis et exquisitis eloquentiae itineribus opus est,
id. Or. 19:pronum ad honores,
Plin. Ep. 8, 10 fin.; cf.:novum ad principatum,
id. Pan. 7, 1. -
10 usque
usquĕ, adv. [us- for ubs-, from ubi with locative s; and que for qued, old abl. of quis; v. Corss. Ausspr. 2, 471; 838; cf.: quisque, usquam].I.Lit., all the way to or from any limit of space, time, etc. (cf.: fine, tenus); of place, all the way, right on, without interruption, continuously, constantly.A.With prepositions.1.With ab:2.qui a fundamento mihi usque movisti mare,
Plaut. Rud. 2, 6, 55:usque a mari supero Romam proficisci,
Cic. Clu. 68, 192:ex omnibus spectaculis usque a Capitolio plausus excitatus,
id. Sest. 58, 124:usque a rubro mari,
Nep. Hann. 2, 1.— Poet.:Dardaniam Siculo prospexit ab usque Pachyno,
Verg. A. 7, 289 (sometimes as one word, v. abusque).—With ex:3.usque ex ultimā Syriā atque Aegypto navigare,
Cic. Verr. 2, 5, 60, § 157. —With ad:4.usque a Dianio ad Sinopen navigaverunt,
Cic. Verr. 2, 1, 34, § 87:ab imis unguibus usque ad verticem summum,
id. Rosc. Com. 7, 20:usque ad Iconium,
id. Fam. 3, 8, 4:ab Atticā ad Thessaliam usque,
Plin. 4, 12, 21, § 63:usque ad Numantiam misit,
Cic. Dejot. 7, 19:usque ad castra hostium accessit,
Caes. B. G. 1, 51 ( poet. and post-Aug. ad usque; often as one word, v. adusque).—With in and acc.:5.cum ad eum usque in Pamphyliam legatos misissent,
Cic. Imp. Pomp. 12, 35:portūs usque in sinūs oppidis et ad urbis crepidines infusi,
id. Rep. 3, 31, 43.—With trans:6. B.trans Alpes usque transfertur,
Cic. Quint. 3, 12.—With adverbs of place:2.quod eos usque istinc exauditos putem,
Cic. Att. 1, 14, 4.—Esp., with quaque (less correctly as one word, usquequaque; v. II. A. 3. e. and II. B. 3. infra), everywhere: non usque quaque idoneum invenias locum, ubi, etc., Afran. ap. Non. p. 518, 6 (Com. Rel. v. 198 Rib.):C. 1.immo vero, quom usquequaque umbra'st, tamen Sol semper hic est,
Plaut. Most. 3, 2, 79:mari terrāque illas usque quaque quaeritat,
id. Poen. prol. 105:aut undique religionem tolle, aut usque quaque conserva,
Cic. Phil. 2, 43, 110:effugere non est, Flacce, basiatores. Instant... occurrunt, et hinc et illinc, usquequaque, quacunque,
Mart. 11, 98, 3; cf.:QVAQVE VSQVE,
Inscr. Grut. 611, 13.—With names of towns (class.; acc. to Reisig. Vorles. p. 216, usque ad Numantiam means all the way to the town, i. e. to its walls or gates: usque Numantiam, all the way to or into it, implying entrance of the town; cf.2.the passages cited infra): theatrum ita resonans, ut usque Romam significationes vocesque referantur,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:Miletum usque? obsecro,
Ter. Ad. 4, 5, 21.—With other names than those of towns (post-Aug.):II.ab hac (sc. Siciliā) Cretam usque Siculum (mare) vocat,
Plin. 3, 5, 10, § 75:imperium usque extremos Orientis terminos prolatum,
Just. 7, 1, 4:terminos usque Libyae,
id. 1, 1, 5:ab Atticā Thessaliam usque,
Plin. 4, 12, 21, § 63:ab eo usque Jovem,
id. 2, 22, 20, § 84:horrendus ab astris Descendit vos usque fragor,
Stat. Th. 11, 89.—Meton.A.Of time, all the time, continually, perpetually, all the while from or to a period, as long or as far as, until.1.With prepositions.a.With ab:b.mihi magna cum eo jam inde usque a pueritiā Fuit semper familiaritas,
Ter. Heaut. 1, 2, 9:primus esses memoriter Progeniem nostram usque ab avo proferens,
id. Phorm. 2, 3, 48:augures omnes usque a Romulo,
Cic. Vatin. 8, 20:opinio jam usque ab heroicis ducta temporibus,
from as far back as the heroic ages, id. Div. 1, 1, 1:usque a Thale Milesio,
id. N. D. 1, 33, 91:bona paterna et avita et usque a nobis repetita,
id. Cael. 14, 34.—With ad:2.usque a mane ad vesperum,
Plaut. Am. 1, 1, 97:a mane ad noctem usque in foro dego diem,
id. Most. 3, 1, 3:inde usque ad diurnam stellam crastinam potabimus,
id. Men. 1, 2, 62; cf. Cic. Rep. 1, 16, 25:ille nihil difficilius esse dicebat, quam amicitiam usque ad extremum vitae diem permanere,
id. Lael. 10, 33:deinceps retro usque ad Romulum,
as far as, up to, id. Rep. 1, 37, 58.—With acc. (post-Aug.):3.paucae, aegre se defen dentes, usque tempora Alexandri Magni duraverunt,
Just. 2, 4, 32:a rege Romulo usque Caesarem Augustum,
Flor. 1, prooem. 1 (al. usque in).—With adverbs.a.With inde:b.pueritiae memoriam recordari ultimam, inde usque repetens, etc.,
Cic. Arch. 1, 1.—With antehac:c.ut animus in spe usque antehac attentus fuit, Ita, etc.,
Ter. And. 2, 1, 3.—With adhuc:d.quod occultatum'st usque adhuc nunc non potest,
Plaut. Aul. 2, 3, 10:qui me tam leni passus animost usque adhuc facere, etc.,
Ter. And. 1, 5, 27:cessatum usque adhuc est,
until now, hitherto, id. Ad. 4, 4, 23:qui mos usque adhuc est retentus,
Cic. Rep. 2, 20, 35:usque adhuc certe animum meum probastis,
Suet. Dom. 18; v. adhuc, II. A.—With eo:e.tamen usque eo se tenuit, quoad, etc.,
Cic. Dejot. 4, 11:usque eo animadverti eum jocari,
id. Rosc. Am. 22, 60; v. 2. eo, II. C.—With quaque, continually, always:f.Chrusalus mihi usque quaque loquitur nec recte,
Plaut. Bacch. 4, 4, 83: usque quaque sapere oportet, Poët. ap. Cic. Fam. 7, 16, 1; so,usque quaque,
Cat. 39, 2; Plin. Ep. 7, 20, 2; 1, 7, 5; Gell. 16, 3, 1:usquequaque, de hoc cum dicemus,
whenever, Cic. Att. 4, 9, 1.—Opp. nusquam: atque hoc non alienum est, quod ad multa pertineat, ne aut nusquam aut usquequaque dicatur, hic admonere,
Cic. Inv. 2, 21, 63.—With dum:g.usque dum regnum optinebit Juppiter,
Plaut. Men. 5, 1, 28: conplebo familiam adeo usque satietatem dum capiet pater, id. Am. 1, 2, 9:usque id egi dudum, dum loquitur pater,
Ter. Heaut. 5, 2, 30; Cato, R. R. 156:mihi quidem usque curae erit, quid agas, dum, quid egeris, sciero,
Cic. Fam. 12, 19, 3; id. Verr. 2, 1, 5, § 12; 2, 1, 6, § 16; Hor. C. 3, 30, 7; cf. dum, I. B. 1. b. —With interea:h.nam usque dum ille vitam colet Inopem... Interea usque illi de me supplicium dabo,
Ter. Heaut. 1, 1, 84 sqq.—With donec:k.ibo odorans quasi canis venaticus Usque donec persecutus volpem ero vestigiis,
Plaut. Mil. 2, 2, 114. —With quoad:1.usque illum, quoad ei nuntiatum esset consules descendisse, omnibus exclusis commentatum, etc.,
Cic. Brut. 22, 87:dandum ordeum, usque quoad erunt lactentes,
Varr. R. R. 2, 7, 12.—With adeo:m. B.usque adeo in periculo fuisse, quoad, etc.,
Cic. Sest. 38, 82; cf. Cato, R. R. 67:instare usque adeo, donec se adjurat,
Plaut. Cist. 2, 3, 40; id. Rud. 3, 5, 32: usque adeo, dum, C. Gracch. ap. Gell. 10, 3, 5; cf. Plaut. Am. 1, 2, 10 sub f. supra.—In other relations.1. a.Absol.:b.ego vapulando, ille verberando, usque ambo defessi sumus,
Ter. Ad. 2, 2, 5 Fleck. (al. verberando usque, ambo:incerta est distinctio, Don. ad loc.): poenasque dedit usque superque (= usque eo quod satis esset),
Hor. S. 1, 2, 65.—With ad:c. d.usque ad ravim poscam,
Plaut. Aul. 2, 5, 10:usque ad necem,
Ter. And. 1, 2, 28:hoc malum usque ad bestias perveniat,
Cic. Rep. 1, 43, 67:usque ad eum finem, dum, etc.,
id. Verr. 1, 6, 16; v. dum: assenserunt consules designati, omnes etiam consulares usque ad Pompeium, up to, i. e. except Pompey, Plin. Ep. 2, 11, 20.—With terminal adverbs:2.Anco regi familiaris est factus (sc. L. Tarquinius) usque eo, ut, etc.,
Cic. Rep. 2, 20, 35; v. eo, under is fin.:usque quo non vis subici mihi?
how long? Vulg. Exod. 10, 3; cf. quousque.—Right on, always, without stop, continuously, constantly, incessantly: Ep. Ne abeas, priusquam ego ad te venero. Ap. Usque opperiar, Plaut. Ep. 2, 2, 122:3.Ctesipho me pugnis miserum Usque occidit,
Ter. Ad. 4, 2, 20:an usque In nostrum jacies verba superba caput?
Prop. 2, 8, 16:cantantes licet usque, minus via laedit, eamus,
Verg. E. 9, 64; cf.:nec vidisse semel satis est, juvat usque morari,
id. A. 6, 487:naturam expelles furcā, tamen usque recurret,
Hor. Ep. 1, 10, 24.—Repeated:allatres licet usque nos et usque,
Mart. 5, 60, 1:ergo, qui prius usque et usque et usque Furum scindere podices solebam,
Auct. Priap. 78.—Esp.: usque quāque (less correctly as one word, usquequaque), in every thing, on every occasion:nolite usque quaque idem quaerere,
Cic. Verr. 2, 5, 5, § 10:an hoc usque quaque, aliter in vitā?
id. Fin. 5, 30, 91 Madv. ad loc.:et id usquequaque quantum sit appareat,
in each particular, id. Or. 22, 73; Plin. Ep. 7, 12, 5:religionum usque quaque contemptor, praeter unius Deae Syriae,
Suet. Ner. 56 init. -
11 obviam
I.(adverb) in the way, on the way, towardon the way, in the way /(+ dat.) towards, against.II.on the way, in the way / (in dat.) open, accessible. -
12 avium
ā-vĭus, a, um, adj. [via], that is out of the way, remote, out of the right way; also, untrodden, unfrequented, solitary, lonely, etc. (while devius signifies leading from the right way; and invius, having no way, pathless; in the poets and histt. freq.).I.Lit.A.Silvani lucus extra murum est avius, Plaut. Aul. 4, 6, 8:B.Avia Pieridum peragro loca, nullius ante Trita solo,
Lucr. 1, 926:nemora avia,
id. 2, 145:virgulta,
Verg. G. 2, 328:montes,
Hor. C. 1, 23, 2:aviis itineribus,
through by-ways, Sall. J. 54, 9:cujus (Caesaris) sibi species itinere avio occurrisset,
Suet. Aug. 96:solitudines,
Vell. 2, 55:avia commeatibus loca,
Liv. 9, 19, 16.—Also,Subst.: āvĭum, ii, n., a by-way, a desert, wilderness; in a pun with avium, from avis: hunc avium dulcedo ducit ad avium, Auct. ad Her. 4, 21, 29.—More freq. in plur.: āvĭa, ōrum:C.avia cursu Dum sequor, et notā excedo regione viarum,
Verg. A. 2, 737:per avia ac derupta,
Tac. A. 6, 21: per avia, Ov M. 1, 701; 2, 205.—So with gen.: avia [p. 216] vinerum, Vell. 2, 75:nemorum,
Ov. M. 1, 179:saltuum,
Tac. A. 2. 68:Oceani,
id. ib. 2, 15:Armeniae,
id. ib. 13, 37.—Poet., of persons, wandering, straying:II.Continuo in montes sese avius abdidit altos,
Verg. A. 11, 810.—Trop.:Avius a verā longe ratione vagaris,
astray, Lucr. 2, 82; 2, 229; 2, 740;3, 463: init nunc avia coepto Consilia,
i. e. leading away from the undertaking, Sil. 12, 493. -
13 avius
ā-vĭus, a, um, adj. [via], that is out of the way, remote, out of the right way; also, untrodden, unfrequented, solitary, lonely, etc. (while devius signifies leading from the right way; and invius, having no way, pathless; in the poets and histt. freq.).I.Lit.A.Silvani lucus extra murum est avius, Plaut. Aul. 4, 6, 8:B.Avia Pieridum peragro loca, nullius ante Trita solo,
Lucr. 1, 926:nemora avia,
id. 2, 145:virgulta,
Verg. G. 2, 328:montes,
Hor. C. 1, 23, 2:aviis itineribus,
through by-ways, Sall. J. 54, 9:cujus (Caesaris) sibi species itinere avio occurrisset,
Suet. Aug. 96:solitudines,
Vell. 2, 55:avia commeatibus loca,
Liv. 9, 19, 16.—Also,Subst.: āvĭum, ii, n., a by-way, a desert, wilderness; in a pun with avium, from avis: hunc avium dulcedo ducit ad avium, Auct. ad Her. 4, 21, 29.—More freq. in plur.: āvĭa, ōrum:C.avia cursu Dum sequor, et notā excedo regione viarum,
Verg. A. 2, 737:per avia ac derupta,
Tac. A. 6, 21: per avia, Ov M. 1, 701; 2, 205.—So with gen.: avia [p. 216] vinerum, Vell. 2, 75:nemorum,
Ov. M. 1, 179:saltuum,
Tac. A. 2. 68:Oceani,
id. ib. 2, 15:Armeniae,
id. ib. 13, 37.—Poet., of persons, wandering, straying:II.Continuo in montes sese avius abdidit altos,
Verg. A. 11, 810.—Trop.:Avius a verā longe ratione vagaris,
astray, Lucr. 2, 82; 2, 229; 2, 740;3, 463: init nunc avia coepto Consilia,
i. e. leading away from the undertaking, Sil. 12, 493. -
14 aperio
ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.I.Lit.:II.patinas,
Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:apertis lateribus,
Sisenn. ib. p. 236, 26:capite aperto esse,
Varr. ib. p. 236, 25;p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,
Cic. Off. 1, 35, 129:caput aperuit,
id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:capita,
Plin. 28, 6, 17, § 60:aperto pectore,
Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:apertae pectora matres,
id. ib. 13, 688:ramum,
Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:dispulsā nebulā diem aperuit,
id. 26, 17 (cf. just before:densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,
Tac. Agr. 38:lux aperuit bellum ducemque belli,
Liv. 3, 15:novam aciem dies aperuit,
Tac. H. 4, 29:his unda dehiscens Terram aperit,
opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,Metaph.A.1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:2.aperite aliquis ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:forem aperi,
id. Ad. 2, 1, 13:fores,
id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:januas carceris,
Vulg. Act. 5, 19:fenestram,
ib. Gen. 8, 6:liquidas vias,
to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:sucum venis fundere apertis,
to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:saccum,
Vulg. Gen. 42, 27:os,
ib. ib. 22, 28:labia, ib. Job, 11, 5: oculos,
ib. Act. 9, 8:accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,
Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;6, 3: aperire librum,
Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:testamentum,
Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:testamentum resignare,
Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:sigillum aperire,
to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:ferro iter aperiundum est,
Sall. C. 58, 7:locum... asylum,
to make it an asylum, Liv. 1, 8:subterraneos specus,
Tac. G. 16:navigantibus maria,
Plin. 2, 47, 47, § 122:arbor florem aperit,
id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,aures aperire,
to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—Trop.:B.nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,
Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:multus apertus cursus ad laudem,
id. Phil. 14, 6 fin.:tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,
id. Fam. 6, 11:philosophiae fontes,
id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,alicujus cor aperire,
ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:occasionem ad invadendum,
id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,
Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:annum,
Verg. G. 1, 217:contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),
Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,
Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:fuste aperire caput,
i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);C.most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,
Liv. 42, 52; 42, 4:Syriam,
Tac. A. 2, 70:omnes terras fortibus viris natura aperuit,
id. H. 4, 64:novas gentes,
id. Agr. 22:gentes ac reges,
id. G. 1:Britanniam tamdiu clausam aperit,
Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:Eoas,
id. 4, 352:pelagus,
Val. Fl. 1, 169.—Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:A.occulta quaedam et quasi involuta aperiri,
Cic. Fin. 1, 9, 30:explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,
id. Or. 33, 116:alicui scripturas aperire,
Vulg. Luc. 24, 32:tua probra aperibo omnia,
Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;hi partem aperient,
Ter. Ad. prol. 23:non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,
Cic. de Or. 1, 18, 84:eo praesente conjurationem aperit,
Sall. C. 40, 6:naturam et mores,
id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:lux fugam hostium aperuit,
Liv. 27, 2:aperiri error poterat,
id. 26, 10:casus aperire futuros,
to disclose the future, Ov. M. 15, 559:futura aperit,
Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:tum coacti necessario se aperiunt,
show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:studio aperimur in ipso,
Ov. A. A. 3, 371:exspectandum, dum se ipsa res aperiret,
Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,
Liv. 44, 28:domino navis, quis sit, aperit,
Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,
id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.Lit.1.Without covering, open, uncovered (opp. tectus):2.naves apertae,
without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:locus,
Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:caelo invectus aperto,
Verg. A. 1, 155:aether,
id. ib. 1, 587:aperta serena prospicere,
id. G. 1, 393.—Unclosed, open, not shut (opp. clausus):B.Janua cum per se transpectum praebet apertum,
since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:oculi,
id. 4, 339:oculorum lumine aperto,
id. 4, 1139 et saep.:nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,
Cic. Verr. 2, 4, 20:caelum patens atque apertum,
id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:vidit caelos apertos,
Vulg. Marc. 1, 10:apertus et propatulus locus,
Cic. Verr. 2, 4, 49:iter,
Liv. 31, 2:apertior aditus ad moenia,
id. 9, 28:campi,
id. 38, 3:per apertum limitem (viae),
Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:fenestrae,
Vulg. Dan. 6, 10:ostia,
ib. ib. 13, 39:aequor,
Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:in aperto,
Lucr. 3, 604:per apertum fugientes,
Hor. C, 3, 12, 10:impetum ex aperto facerent,
Liv. 35, 5:castra in aperto posita,
id. 1, 33; so id. 22, 4:volantem in aperto,
Plin. 10, 8, 9, § 22:in aperta prodeunt,
id. 8, 32, 50, § 117:disjecit naves in aperta Oceani,
Tac. A. 2, 23.—Trop.1.a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:b.nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,
nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,
Cic. Cat. 2, 1:simultates partim obscurae, partim apertae,
id. Manil. 24:quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?
id. N. D. 2, 2, 4:quid rem apertam suspectam facimus?
Liv. 41, 24:non furtim, sed vi aperta,
id. 25, 24:apertus animi motus,
Quint. 10, 3, 21:invidia in occulto, adulatio in aperto,
Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,
Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,Esp. as subst.: in aperto esse,(α).To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:(β).ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,
Sall. J. 5, 3.—To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):2.agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,
there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:hostes aggredi in aperto foret,
id. H. 3, 56:vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,
id. Agr. 33.—Of character, without dissimulation, open, frank, candid:I.animus apertus et simplex,
Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:pectus,
id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.In gen.:II.tam aperte irridens,
Ter. Phorm. 5, 8, 62:ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:cum Fidenae aperte descissent,
Liv. 1, 27:aperte quod venale habet ostendit,
Hor. S. 1, 2, 83:aperte revelari,
Vulg. 1 Reg. 2, 27:non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,
Tac. A. 11, 28:aperte adulari,
Cic. Am. 26, 99:aperte mentiri,
id. Ac. 2, 6, 18:aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,
Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,
Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,
Tac. A. 13, 1.— Sup.:hinc empta apertissime praetura,
Cic. Verr. 1, 100:equite Romano per te apertissime interfecto,
id. Har. Resp. 30:largiri,
id. ib. 56:praedari,
id. Verr. 1, 130.—Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?
Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,
Cic. ad Brut. 1, 5, 3:Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?
Ter. Eun. 5, 1, 3:narrare,
id. Heaut. 4, 3, 24:scribere,
Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:Planius atque apertius dicam,
Cic. Rosc. Com. 14, 43:distinguere,
Quint. 3, 6, 45.— Sup.:istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,
Cic. Verr. 2, 64, 156:aliquid apertissime ostendere,
Quint. 5, 12, 11. -
15 aperte
ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.I.Lit.:II.patinas,
Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:apertis lateribus,
Sisenn. ib. p. 236, 26:capite aperto esse,
Varr. ib. p. 236, 25;p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,
Cic. Off. 1, 35, 129:caput aperuit,
id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:capita,
Plin. 28, 6, 17, § 60:aperto pectore,
Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:apertae pectora matres,
id. ib. 13, 688:ramum,
Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:dispulsā nebulā diem aperuit,
id. 26, 17 (cf. just before:densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,
Tac. Agr. 38:lux aperuit bellum ducemque belli,
Liv. 3, 15:novam aciem dies aperuit,
Tac. H. 4, 29:his unda dehiscens Terram aperit,
opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,Metaph.A.1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:2.aperite aliquis ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:forem aperi,
id. Ad. 2, 1, 13:fores,
id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:januas carceris,
Vulg. Act. 5, 19:fenestram,
ib. Gen. 8, 6:liquidas vias,
to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:sucum venis fundere apertis,
to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:saccum,
Vulg. Gen. 42, 27:os,
ib. ib. 22, 28:labia, ib. Job, 11, 5: oculos,
ib. Act. 9, 8:accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,
Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;6, 3: aperire librum,
Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:testamentum,
Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:testamentum resignare,
Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:sigillum aperire,
to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:ferro iter aperiundum est,
Sall. C. 58, 7:locum... asylum,
to make it an asylum, Liv. 1, 8:subterraneos specus,
Tac. G. 16:navigantibus maria,
Plin. 2, 47, 47, § 122:arbor florem aperit,
id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,aures aperire,
to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—Trop.:B.nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,
Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:multus apertus cursus ad laudem,
id. Phil. 14, 6 fin.:tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,
id. Fam. 6, 11:philosophiae fontes,
id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,alicujus cor aperire,
ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:occasionem ad invadendum,
id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,
Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:annum,
Verg. G. 1, 217:contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),
Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,
Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:fuste aperire caput,
i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);C.most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,
Liv. 42, 52; 42, 4:Syriam,
Tac. A. 2, 70:omnes terras fortibus viris natura aperuit,
id. H. 4, 64:novas gentes,
id. Agr. 22:gentes ac reges,
id. G. 1:Britanniam tamdiu clausam aperit,
Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:Eoas,
id. 4, 352:pelagus,
Val. Fl. 1, 169.—Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:A.occulta quaedam et quasi involuta aperiri,
Cic. Fin. 1, 9, 30:explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,
id. Or. 33, 116:alicui scripturas aperire,
Vulg. Luc. 24, 32:tua probra aperibo omnia,
Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;hi partem aperient,
Ter. Ad. prol. 23:non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,
Cic. de Or. 1, 18, 84:eo praesente conjurationem aperit,
Sall. C. 40, 6:naturam et mores,
id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:lux fugam hostium aperuit,
Liv. 27, 2:aperiri error poterat,
id. 26, 10:casus aperire futuros,
to disclose the future, Ov. M. 15, 559:futura aperit,
Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:tum coacti necessario se aperiunt,
show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:studio aperimur in ipso,
Ov. A. A. 3, 371:exspectandum, dum se ipsa res aperiret,
Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,
Liv. 44, 28:domino navis, quis sit, aperit,
Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,
id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.Lit.1.Without covering, open, uncovered (opp. tectus):2.naves apertae,
without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:locus,
Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:caelo invectus aperto,
Verg. A. 1, 155:aether,
id. ib. 1, 587:aperta serena prospicere,
id. G. 1, 393.—Unclosed, open, not shut (opp. clausus):B.Janua cum per se transpectum praebet apertum,
since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:oculi,
id. 4, 339:oculorum lumine aperto,
id. 4, 1139 et saep.:nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,
Cic. Verr. 2, 4, 20:caelum patens atque apertum,
id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:vidit caelos apertos,
Vulg. Marc. 1, 10:apertus et propatulus locus,
Cic. Verr. 2, 4, 49:iter,
Liv. 31, 2:apertior aditus ad moenia,
id. 9, 28:campi,
id. 38, 3:per apertum limitem (viae),
Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:fenestrae,
Vulg. Dan. 6, 10:ostia,
ib. ib. 13, 39:aequor,
Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:in aperto,
Lucr. 3, 604:per apertum fugientes,
Hor. C, 3, 12, 10:impetum ex aperto facerent,
Liv. 35, 5:castra in aperto posita,
id. 1, 33; so id. 22, 4:volantem in aperto,
Plin. 10, 8, 9, § 22:in aperta prodeunt,
id. 8, 32, 50, § 117:disjecit naves in aperta Oceani,
Tac. A. 2, 23.—Trop.1.a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:b.nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,
nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,
Cic. Cat. 2, 1:simultates partim obscurae, partim apertae,
id. Manil. 24:quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?
id. N. D. 2, 2, 4:quid rem apertam suspectam facimus?
Liv. 41, 24:non furtim, sed vi aperta,
id. 25, 24:apertus animi motus,
Quint. 10, 3, 21:invidia in occulto, adulatio in aperto,
Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,
Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,Esp. as subst.: in aperto esse,(α).To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:(β).ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,
Sall. J. 5, 3.—To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):2.agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,
there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:hostes aggredi in aperto foret,
id. H. 3, 56:vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,
id. Agr. 33.—Of character, without dissimulation, open, frank, candid:I.animus apertus et simplex,
Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:pectus,
id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.In gen.:II.tam aperte irridens,
Ter. Phorm. 5, 8, 62:ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:cum Fidenae aperte descissent,
Liv. 1, 27:aperte quod venale habet ostendit,
Hor. S. 1, 2, 83:aperte revelari,
Vulg. 1 Reg. 2, 27:non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,
Tac. A. 11, 28:aperte adulari,
Cic. Am. 26, 99:aperte mentiri,
id. Ac. 2, 6, 18:aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,
Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,
Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,
Tac. A. 13, 1.— Sup.:hinc empta apertissime praetura,
Cic. Verr. 1, 100:equite Romano per te apertissime interfecto,
id. Har. Resp. 30:largiri,
id. ib. 56:praedari,
id. Verr. 1, 130.—Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?
Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,
Cic. ad Brut. 1, 5, 3:Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?
Ter. Eun. 5, 1, 3:narrare,
id. Heaut. 4, 3, 24:scribere,
Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:Planius atque apertius dicam,
Cic. Rosc. Com. 14, 43:distinguere,
Quint. 3, 6, 45.— Sup.:istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,
Cic. Verr. 2, 64, 156:aliquid apertissime ostendere,
Quint. 5, 12, 11. -
16 devia
dē-vĭus, a, um, adj. [via], lying off the high-road; out of the way, devious (class.; for syn. cf.: avius, invius).I.Lit.:B.iter,
a by-way, Cic. Att. 4, 3, 4; 14, 10, 1 (cf. avius); Suet. Galb. 20:oppidum,
Cic. Pis. 36 fin.:saltus,
Liv. 41, 19:calles,
id. 22, 14:rura,
Ov. M. 1, 676.— Subst.: dēvia, ōrum, n., lonely, unfrequented places:per aspera ac devia,
Suet. Tib. 60:in devia terrarum,
Luc. 4, 161.—Transf., of living beings dwelling in out-of-the-way places, retired, sequestered:2.Anagnini, cum essent devii, etc.,
Cic. Phil. 2, 41, 106:gens,
Liv. 34, 20:montani,
id. 34, 16:civitas,
Suet. Vesp. 4: mihi devio nemus Mirari libet, wandering about in unfrequented places: Hor. Od. 3, 25, 12:uxores (i. e. capellae),
id. ib. 1, 17, 6:scortum,
i. e. retired, shy, id. ib. 2, 11, 21: avis (i. e. the great owl, which dwells in lonely places), Ov. H. 2, 118:equus,
leaping aside, Stat. Th. 9, 804.—Poet., inaccessible:II.limina,
Prop. 4 (5), 9, 27.—Trop., inconstant, erroneous, inconsistent, foolish:quid potest esse tam flexibile, tam devium, quam animus ejus, qui, etc.,
Cic. Lael. 25, 93: vita, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:via,
Lact. 3, 11, 4; id. 4, 30, 3:nihil quasi devium loqui,
i. e. out of the way, impertinent, Plin. Ep. 5, 6, 44: noster Plato nihil ab hac secta vel paululum devius, Ap. Flor. 2, p. 352, 23:homo in omnibus consiliis praeceps et devius,
Cic. Phil. 5, 13, 37; Ov. Tr. 3, 7, 30.— Poet. with gen.:devius aequi,
Sil. 1, 57; cf.:pectora recti,
id. 8, 318: devius promissi es, Mart. Cap. poet. 3 init. — Adv. does not occur. -
17 devius
dē-vĭus, a, um, adj. [via], lying off the high-road; out of the way, devious (class.; for syn. cf.: avius, invius).I.Lit.:B.iter,
a by-way, Cic. Att. 4, 3, 4; 14, 10, 1 (cf. avius); Suet. Galb. 20:oppidum,
Cic. Pis. 36 fin.:saltus,
Liv. 41, 19:calles,
id. 22, 14:rura,
Ov. M. 1, 676.— Subst.: dēvia, ōrum, n., lonely, unfrequented places:per aspera ac devia,
Suet. Tib. 60:in devia terrarum,
Luc. 4, 161.—Transf., of living beings dwelling in out-of-the-way places, retired, sequestered:2.Anagnini, cum essent devii, etc.,
Cic. Phil. 2, 41, 106:gens,
Liv. 34, 20:montani,
id. 34, 16:civitas,
Suet. Vesp. 4: mihi devio nemus Mirari libet, wandering about in unfrequented places: Hor. Od. 3, 25, 12:uxores (i. e. capellae),
id. ib. 1, 17, 6:scortum,
i. e. retired, shy, id. ib. 2, 11, 21: avis (i. e. the great owl, which dwells in lonely places), Ov. H. 2, 118:equus,
leaping aside, Stat. Th. 9, 804.—Poet., inaccessible:II.limina,
Prop. 4 (5), 9, 27.—Trop., inconstant, erroneous, inconsistent, foolish:quid potest esse tam flexibile, tam devium, quam animus ejus, qui, etc.,
Cic. Lael. 25, 93: vita, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:via,
Lact. 3, 11, 4; id. 4, 30, 3:nihil quasi devium loqui,
i. e. out of the way, impertinent, Plin. Ep. 5, 6, 44: noster Plato nihil ab hac secta vel paululum devius, Ap. Flor. 2, p. 352, 23:homo in omnibus consiliis praeceps et devius,
Cic. Phil. 5, 13, 37; Ov. Tr. 3, 7, 30.— Poet. with gen.:devius aequi,
Sil. 1, 57; cf.:pectora recti,
id. 8, 318: devius promissi es, Mart. Cap. poet. 3 init. — Adv. does not occur. -
18 iter
iter itineris, n [I-], a going, walk, way: dicam in itinere, on the way, T.—A going, journey, passage, march, voyage: cum illi iter instaret et subitum et longum: ut in itinere copia frumenti suppeteret, Cs.: in ipso itinere confligere, L.: ex itinere litteras mittere, S.: iter ingressus: tantum itineris contendere, hasten: in Italiam intendere iter, L.: iter, quod constitui, determined upon: iter in provinciam convertere, direct, Cs.: agere in rectum, O.: flectere, change the course, V.: iter ad regem comparare, prepare for, N.: supprimere. break off, Cs.: classe tenere, V.: die ac nocte continuato itinere, Cs.: rumpere, H.: Boi ex itinere nostros adgressi, Cs.: terrestri itinere ducere legiones, by land, L.: Unde iter Italiam, V.—A journey, march (as a measure of distance): cum abessem ab Amano iter unius diei, a day's journey: quam maximis itineribus contendere, forced marches, Cs.: confecto iusto itinere eius diei, full day's march, Cs.—A way, passage, path, road: itineribus deviis proficisci in provinciam: erant itinera duo, quibus itineribus domo exire possent, Cs.: in diversum iter equi concitati, L.: ut deviis itineribus milites duceret, N.: vocis, passage, V.: neque iter praecluserat unda, cut off, O.: iter patefieri volebat, opened, Cs.— A right of way: aquaeductus, haustus, iter, actus a patre sumitur: iter alcui per provinciam dare, Cs.—Fig., a road, path, way: declive senectae, O.: vitae diversum, Iu.—A way, course, custom, method, means: patiamur illum ire nostris itineribus: verum gloriae: amoris nostri: salutis, V.: fecit iter sceleri, O.* * *journey; road; passage, path; march -
19 obvius
obvius adj. [ob+via], in the way, so as to meet, meeting, to meet: si ille obvius ei futurus non erat, had no expectation of meeting him: se mihi obvium dedit, met, L.: venit obvius illi, H.: cuicumque est obvia, whomsoever she meets, Iu.: ad Martis fuit obvius aram, Iu.: se gravissimis tempestatibus obvium ferre: obvias mihi litteras mittas, send to meet: montes, qui obvii erant itineri, lay in the way, N.: undis, up stream, O.: Obviaque hospitiis teneat arbos, opposite, V.—As subst n.: in obvio classi hostium esse, be in the way, L.—Against, to meet, to encounter: quo in loco inter se obvii fuissent, had fought, S.: si ingredienti cum armatā multitudine obvius fueris: infestā subit obvius hastā, V.—Open, exposed, liable, subject: rupes Obvia ventorum furiis, V.: (urbs) minus obvia Grais, V.: comitas, i. e. ready, Ta.: rerum similitudo, obtrusive, Ta.* * *obvia, obvium ADJin the way, easy; hostile; exposed (to) -
20 obvius
I.In gen.:II.si ille obvius ei futurus omnino non erat,
had no expectation of meeting him, Cic. Mil. 18, 47:dare se obvium alicui,
to meet a person, Liv. 1, 16:quo in loco inter se obvii fuissent,
had met each other, Sall. J. 79, 4:libellus insidiarum ab obvio quodam porrectus,
by one who met him, Suet. Caes. 81; cf. Quint. 10, 3, 29:cuicumque est obvia,
whomsoever she meets, Juv. 6, 412:cui mater mediā sese tulit obvia silvā,
met, Verg. A. 1, 314:obvia cui Camilla Occurrit,
id. ib. 11, 498: esse in obvio alicui, to be in the way of or where one can meet another, Liv. 37, 23; so, with ellips. of dat.:Brutidius meus ad Martis fuit obvius aram,
Juv. 10, 83:se gravissimis tempestatibus obvium ferre,
Cic. Rep. 1, 4, 7:agmen obviorum,
Suet. Calig. 13:obvii e diverso,
Plin. 8, 50, 76, § 201.—Of things:neque aranei tenvia fila Obvia sentimus,
Lucr. 3, 384:simulacra nobis,
id. 4, 37:obvias mihi litteras mittas,
send to meet, Cic. Att. 6, 5, 1; cf. id. ib. 6, 4, 3:ultroque ferebant Obvia securis ubera lactis oves,
offered, presented, Tib. 1, 3, 46: montes, qui obvii erant itineri adversariorum, which lay in their way, which they met or fell in with, Nep. Eum. 9:quaeque,
Val. Fl. 3, 583:obvia flamina,
Ov. M. 1, 528:obvius undis,
up the stream, id. ib. 11, 138:obviaque hospitiis teneat frondentibus arbos,
over against, opposite, Verg. G. 4, 24:aquilones,
contrary, adverse, Tac. A. 2, 54:prona cadit lateque et cominus obvia frangens,
every thing in its way, Cat. 64, 109.—In partic.A.In a bad sense, as an enemy, against, to meet or encounter:B.si ingredienti cum armatā manu obvius fueris,
Cic. Caecin. 27, 76:Jugurthae obvius procedit,
Sall. J. 21, 1:obvii hostibus,
id. ib. 50, 4:infestā subit obvius hastā,
Verg. A. 10, 877.—In a good sense.1.Easy of access, affable, courteous (perh. not ante-Aug.):2.est enim obvius, et expositus, plenusque humanitate,
Plin. Ep. 1, 10, 2.—Of inanim. and abstr. things, at hand, easy, ready, obvious:3.nec se obvias fuisse dicenti, sed conquisitas (figuras),
Quint. 9, 3, 5:quidquid venerit obvium loquamur,
Mart. 11, 7, 7:obvias opes deferre deos,
Tac. A. 16, 2:comitas,
id. ib. 2, 2:laudes,
common, Gell. 5, 1, 1:obvia et illaborata virtus,
easy, not difficult of attainment, Quint. 12, 2, 2:ex obvio fere victus (animalibus),
id. 2, 16, 14.—Of words, in constant use, common:4.est vestibulum in sermonibus celebre atque obvium verbum,
Macr. S. 6, 8, 15:municipes et municipia sunt verba dictu facilia et usu obvia,
Gell. 16, 13, 1; 18, 12, 10; cf.:obvium est dicere dimidiā,
id. 3, 14, 12.—Se dare obvium, to occur to one's mind or memory:C.licet omnes (versus) praesens memoria non suggerat, tamen, qui se dederint obvios, annotabo,
Macr. S. 5, 3, 1.—Lying open, i. e. exposed, obnoxious to an evil ( poet.):rupes Obvia ventorum furiis expostaque ponto,
Verg. A. 10, 694:melioribus opto Auspiciis et quae fuerit minus obvia Graiis,
id. ib. 3, 498:calvitium quoquoversus obvium,
i. e. exposed to the air, App. M. 11, p. 273 fin.
См. также в других словарях:
The Way International — Founder(s) Victor Paul Wierwille Location New Knoxville, Ohio, U.S. Origins October 3, 1942 [1] Vesper Chimes radio program[2] Key peopl … Wikipedia
The Way — may refer to a spiritual path: * An early term for early Christianity (see also The Two Ways) * The Way of the Cross, a Catholic devotion to the Passion of Christ. * The Way (church) (Japanese: 道会, michikai ), a Japanese movement founded by… … Wikipedia
The Way of the Master — logo. Type NGO Purpose/focus Evangelism Headquarters Bellflower, California … Wikipedia
The Way of a Pilgrim — is the English title of a 19th century anonymous Russian work, detailing the narrator s journey across the country while discovering practicing the Jesus Prayer devoutly, with the help of a prayer rope, and studying the Philokalia . It came to a… … Wikipedia
The Way I Am — can refer to several items:; Songs : * The Way I Am (Ana Johnsson song), a single by Ana Johnsson from the album Cuz I Can . * The Way I Am (Eminem song), a single by Eminem from the album The Marshall Mathers LP . * The Way I Am (Ingrid… … Wikipedia
The Way (Greg Bear) — The Way fictional universe is a trilogy of science fiction novels and one short story by Greg Bear. The first novel was Eon (1985), followed by a sequel, Eternity and a prequel, Legacy . It also includes The Way of All Ghosts , a short story that … Wikipedia
The Way I Feel — may refer to: * The Way I Feel (John Patton album), a 1964 album by John Patton * The Way I Feel (Gordon Lightfoot album), a 1967 album by Gordon Lightfoot * The Way I Feel (Leonard Nimoy album), a 1968 album by Leonard Nimoy * The Way I Feel… … Wikipedia
The Way of the World — is a play written by British playwright William Congreve. It premiered in 1700 in the theatre in Lincoln s Inn Fields, England. It is widely regarded as being one of the best Restoration comedies written and is still performed sporadically to… … Wikipedia
The Way Home — is also a novel by Henry Handel Richardson. See The Fortunes of Richard Mahony .Infobox Korean Film name = The Way Home caption = director = Lee Jeong hyang writer = Lee Jeong hyang starring = Kim Eul boon, Yu Seung ho producer = Whang Jae woo… … Wikipedia
The Way We Live Now (short story) — The Way We Live Now is a short story by Susan Sontag which was published to great acclaim on November 24, 1986 in The New Yorker . The story describes the beginnings of the AIDS crisis in the early 1980s, as the disease began to claim members of… … Wikipedia
The Way of Cross and Dragon — is a science fiction short story by George R. R. Martin. It involves a far future priest of the One True Interstellar Catholic Church of Earth and the Thousand Worlds (with similarities to the Roman Catholic hierarchy) investigating a sect that… … Wikipedia